آینه های بازرسی جوش

آینه های بازرسی جوش

ارزیابی شرایط ظاهری سطوح قابل رویت قطعات، بوسیله چشم عادی و یا چشم مسلح را بازرسی عینی می گویند، در روش‌های بازرسی عینی ممکن است از ابزار کمکی مانند آینه، لنز، ابزار اندازه گیری، انداسکوپی و هرنوع ابزاری که شرایط درست و دقیق دیدن را مهیا سازند، استفاده شود. بازرسی عینی از طریق نظارت بر تولید و ساخت از جنبه‌های متفاوتی نقش اساسی و با ارزشی را در مقوله کنترل کیفیت ایفا می‌کند. با نظارت مستمر بر مراحل تولید، تعمیر و محصول تولیدی، از بروز مشکلات و عوامل بازدارنده تولید پیش گیری شده و هزینه‌های بازرسی‌های جانبی کمتر خواهد شد. بسیاری از عیوب نظیرترک های سطحی، منفذها و عیوب سطحی دیگر با این روش قابل تشخیص می‌باشند و بطور یقین بازرسی عینی را می‌توان پیش نیاز اصلی سایرآزمایش های غیرمخرب دانست. بعنوان مثال برای تفسیر یک فیلم پرتونگاره (از یک اتصال جوش)، کسب اطلاعاتی مانند برجستگی، فرورفتگی، سوختگی کنارجوش، تراز بودن دو طرف اتصال و بطور کلی شکل ظاهری جوش از طریق بازرسی عینی، کمک موثری به مفسر خواهد نمود تا با درک بهتر، ناهمگنی‌های درونی را از عیوب ظاهری متمایز نماید.

بازرسی عینی نیز مانند دیگر فرایندهای بازرسی مستلزم داشتن دانش و تفکر فنی می‌باشد و فنون علمی آن باید مورد مطالعه و تجربه قرار گرفته باشند. شناخت مواد و فرایندهای تولید، توانائی مطالعه و بررسی مشخصات فنی، تفسیر استانداردها، شناخت آزمایش‌های غیرمخرب و همچنین شیوه‌های بکارگیری ابزار بازرسی عینی از نکاتی است که جایگاه بازرسی عینی را استحکام می‌بخشند.

بازرسی از هر موضوعی ممکن است در مراحل متفاوتی انجام گیرد. در کارخانجات تولیدی وکارگاه های مونتاژ، بازرسی می‌تواند در سه مرحله زیر انجام شود:

۱- قبل از ساخت

۲- حین ساخت

۳- پس از ساخت

اما در بازرسی‌های دوره ای و تعمیراتی، نوع بازرسی تفاوت خواهد داشت و بازرس در جستجوی پدیده‌های ناشی از تنش‌های حین کار، خوردگی‌های سطحی، تغییرات فیزیکی و اثرات ناشی از دوره کارکرد خواهد بود. آنچه مسلم است، اگر بازرسی عینی در هر مرحله بدرستی و با دقت لازم صورت گیرد، بسیاری از عیوب و اشکالات قابل پیش گیری بوده و هزینه‌های تکرار بازرسی و تعمیر کاهش خواهند یافت. در پروژه هائی که اتصالا ت بوسیله جوشکاری انجام می‌شود، عدم توجه به کیفیت در جهت تسریع در انجام کار، سبب نادیده ماندن بسیاری از فاکتورها و عوامل مهم خواهد گردید. جوشکار ممکن است پیشگرمی الکترود، پیشگرمی اتصال، درجه حرارت بین پاس‌ها، تغییرات آمپر، ولتاژ و سایر پارامترهای مهندسی جوش را نداند و یا رعایت نکند و چنانچه نظارت مستمر برکلیه مراحل اجرای جوشکاری نباشد، دانش و تفکر مهندسی جوش کمرنگ شده و نتایج زیر حاصل می‌گردند:

۱- عیوب بیشتری بوجود می‌آیند و هزینه آزمایش‌های بعدی افزایش می‌یابد

۲- تعداد دفعات تعمیرات بیشتر و در نتیجه هزینه تعمیرات افزایش می‌یابد.

۳- با تکرار عملیات حرارتی به علت تعمیرهای مکرر، ازکیفیت محصول کاسته می‌شود.

۴- در نتیجه بجا ماندن عیوب پنهانی و تنش‌های پس ماند، توانائی مکانیکی پیش بینی شده کاهش خواهد یافت.

در مقابل، اگر برای تولید یک محصول کلیه قواعد اصولی به کمک نظارت وکنترل پیوسته رعایت گردند، فقط عیوبی شکل می گیرندکه کاملاً احتمالی بوده و با هزینه کمتری تعمیر و رفع می‌شوند. بنابراین توجه به بازرسی مستمر خصوصاً از طریق بازرسی عینی، مناسب‌ترین شیوه برای کاهش هزینه تعمیر و افزایش کیفیت خواهد بود.

پیش نیازهای بازرسی عینی

اگر چه اصول بازرسی عینی بیشتر متکی به دانش فنی، مهارت و تجربه بازرس می‌باشد، اما در هر حال مستقل از شرایط فیزیکی بازرس و عوامل تأثیرگذار خارجی نخواهد بود. میزان روشنائی، قدرت دید بازرس و قابل دسترس بودن سطوح برای بازرسی از عواملی هستند که به توانائی فیزیکی بازرس و شرایط بازرسی بستگی دارند. برای انجام یک کار بازرسی مطلوب و قابل قبول، لازم است تا عوامل اصلی و مؤثر، بعنوان پیش نیازهای بازرسی عینی بدرستی شناخته شده و مورد توجه قرار گیرند.

عوامل تأثیر گذار

۱- روشنائی و دقت دید

همانطورکه از مفهوم واژه بازرسی عینی مشخص است نگاه کردن به ظواهر هر قطعه مهم‌ترین فاکتور بازرسی عینی بشمار می‌آید و بطورمسلم برای مشاهده و بازرسی از هر موضوع، به نور و روشنائی کافی نیاز خواهد بود.

اگر چه، چشم انسان نسبت به طول موج رنگ‌ها و روشنائی، حساسیت متفاوتی نشان می‌دهد، اما تجربه نشان داده که چشم عادی انسان، نسبت به ترکیب نور زرد -سبز که طول موج آن ۵۵۰۰ آنگستروم (۱) است، حساس تر می‌باشد. بطور اصولی، توانائی دید سالم (حد اقل یک چشم) در نور مناسب، باید در حدی باشد که بازرس بطور عادی، با عینک طبی و یا بدون آن، حروف استاندارد زیر را از فاصله حداقل ۳۰ سانتی متری بوضوح تشخیص دهد.

دو نمونه از حروف استاندارد که برای سنجش و کنترل دیدبکار می روندو مورد تأیید استانداردهای بازرسی می‌باشند عبارت‌اند از:

Times Roman Numbers – ۱

Jaeger Numbers – ۲

بطوریکه در نمودار فوق ملاحظه می‌شود، محدوده روشنائی با طول موجی بین پنج تا شش هزار آنگستروم برای دید انسان مناسب می‌باشد.

اصولاً با طول موج‌های بین ۵ تا ۶ هزار آنگستروم، ۷۵% واحد نور دید تأمین می‌گردد و شرایط نور کمتر از ۷۵% برای بازرسی عینی توصیه نمی‌شود. یکی از روش‌های تعیین نور و روشنائی قابل بازرسی، رسم خط الگوی دید می‌باشد.

رسم خط الگوی دید

در صورت لزوم می‌توان با رسم یک خط راست، به عرض ۸/. میلی متر، روی کاغذ و یا مقوائی با زمینه %۱۸ رنگ خاکستری، مرجعی برای میزان دید و روشنائی تهیه نمود. الگوی رسم شده، در کنار ناحیه مورد بازرسی قرار داده می‌شود، چنا نچه بازرس بتواند از فاصله حدود ۳۰ سانتی متری خط رسم شده را بوضوح ببیند، توانائی دید بازرس و نور موجود برای بازرسی کافی خواهد بود.

۲- تجربه و دانش بازرسی

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، بازرسی عینی پایه و اساس کنترل کیفیت و پیش نیاز سایر آزمایش‌های غیرمخرب محسوب می‌شود. در موارد متعددی مشاهده شده که انجام یک بازرسی فنی و دقیق از مجموعه ای از آزمایش‌های مخرب و غیرمخرب نتیجه بخش تر بوده و بالعکس یک بازرسی نادرست نتایج سایر آزمایش‌ها را نیزمخدوش کرده است.

بنابراین هربازرس با توجه به درجه مسؤولیتی که دارد، باید از دانش وتجربه لازم در زمینه حرفه خود برخوردار باشد. توانائی مطا لعه مشخصات فنی، درک اهداف بازرسی و مفاهیم عیوب و شناخت مواد مهندسی از ارکان اصلی این رشته تخصصی به شمار می‌آیند.

بطور مسلم، گذراندن دوره‌های آموزشی کلاً سیک در سازمان‌های معتبر، مطا لعه استانداردها و کتب فنی، همچنین کسب تجربه و مهارت در کنار متخصصین، مناسب‌ترین شیوه برای رسیدن به درجه مطلوب بازرسی عینی است. اما این امر زمانی تکامل می‌یابد که بازرس علاوه بر آشنائی با مفاهیم فنی بازرسی، اساس و پایه آزمایش‌های غیرمخرب و روش‌های تفسیر عیوب را بخوبی فرا گرفته باشد.

با نگاهی به مجموعه صنایع تولیدی می‌بینیم که جوشکاری مهم‌ترین بخش را در ساخت و تولید ایفا می‌کند و وقتی به مقوله جوشکاری بپردازیم، نقش بازرسی جوش بسیارمهم جلوه خواهد نمود. امروزه در صنایع پیشرفته و متکی به استاندارد، بازرسین جوش در چند درجه مختلف تخصصی و متناسب با درجه اهمیت کار طبقه بندی می‌شوند. بطور کلی یک بازرس فنی، برای ورود به حرفه تخصصی و پر مسؤولیت بازرسی جوش، ملزم به گذر اندن دوره‌های آموزشی و تخصصی، اخذ مدرک وگواهی مهارت از یک موسسه آموزشی معتبر است.

۳- دستگاه‌ها و ابزار بازرسی عینی

اگر چه در بعضی از استانداردها استفاده از ابزار کمکی، جدا از حرفه بازرسی عینی و بصورت مجزا تعریف شده است. اما از آنجائیکه ابزار کمکی مانند، بوراسکوپ ها، آینه‌ها، لنزها و ابزار اندازه گیری، صرفاً شرایط دیدن و نتیجه گیری را مهیا می‌سازند، لذا کار برد آن‌ها در قالب بازرسی عینی نیز قابل تعریف خواهد بود. به همین جهت لازم دیده شد، تا بعضی از ابزار مهمی که کاربرد آن‌ها در قالب بازرسی عینی اجتناب ناپذیر است، در بخشهای دو و سه بطور خلاصه معرفی گردند

منبع: دانشنامه تخصصی مهندسی ایران

لطفا درخواست خود را در واتساپ اعلام کنید.

شماره واتساپ و تلگرام :۰۹۱۲۹۵۶۵۸۹۹   

مدیر فروش: وهاب ترکاشوند